IB Türkçe Sosyal Bilimler Dersi (TSS) Hakkında Bilgiler

IBDP TSS dersi programları içerisinde okul bazlı müfredatlar arasında yer alan Sosyal Bilimler dersi IBDP de 3. Grubu oluşturan İnsan ve Toplum Bilimleri alanında bulunmaktadır. Ülkemizde IBDP uygulayan okullarda Türkçe olarak eğitimi verilen bu ders 2007-2008 Eğitim ve Öğretim yılında, 11.ve 12. sınıflar için, haftada beş saat olarak açılmıştır. Bu dersi veren okullarda genellikle ayriyeten IB Coğrafya dersi bulunmaz.

Sosyal Bilimler Dersi temel olarak ülkemizde 19. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak günümüze kadar olan dönemi içeren iki yıllık bir programa sahiptir. Toplumsal sorunların çözümünde bireylerin birden fazla alana ait kavramlardan yararlanabilmeleri ve bu alanlar arasındaki ilişkileri daha net görebilmeleri gereğiyle ülkemizde çalışan IBDP alan öğretmenleri tarafından oluşturulan bu program öğrencilere, sözü edilen ihtiyacı karşılamak üzere disiplinler arası bir yaklaşımla, Sosyal bilimler alanının bütünlüğü içinde ve sosyal bilimler bakış açısı kazandırmak için hazırlanmıştır. Tarih, coğrafya ve sosyoloji disiplinlerini kapsayan bu dersin müfredatında bu yaklaşım esas alınmaktadır. Bu öğretim programı içerik olarak, öğrencileri, Türkiye’nin ve dünyanın yakın tarihi konusunda bilgilendirirken, ulusal ve küresel bir bakış açısı kazandırmak amacı ile hazırlanmıştır.

Program endüstri devrimi ve ondan sonraki süreçte, ekonomik, toplumsal, siyasi alanlarda görülen değişim ve gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan yeni dengeler ile küreselleşme ve bunların Türkiye üzerindeki etkileri incelemektedir. Ders müfredatı, Tarih-Coğrafya ve Sosyoloji disiplinlerinde Milli Eğitim Bakanlığının mevcut programlarının belirgin temalar içinde birleştirilmesi ile hazırlanmıştır. Dolayısıyla program bu disiplinlere ait amaçları da kapsamaktadır. İçerik olarak ele alındığında bu dersin %50 sosyoloji, %25 tarih ve %25 coğrafya içeriğine sahip olduğu görülmektedir.

Sosyal Bilimler dersi coğrafya içeriğinin amaçları şunlardır:

· Coğrafya, yaşam ile insanı bütünleştiren, onları bir bütün halinde araştıran, alanı en geniş olan bilim dallarından biridir. · İnsanlara yaşadığı dünyayı tanırken, onu en iyi ve en verimli şekilde nasıl kullanması gerektiğini ve bunları yaparken de onu nasıl koruması gerektiğini öğretir. · Ayrıca ülkelerin siyasetini ve geleceğini belirleyen bilgilerin temeli de coğrafi bilgilere dayanır. · Kısacası coğrafya, edindikleri tüm bilgilerde, bütünü görebilen ve öngörü becerisi kazanan, · Ekonomik, sosyal ve politik ilişkileri; dünya genelindeki insanlar, yerler ve çevrelerin birbirleriyle olan etkileşimini anlayan bireylerin yetişmesini amaçlar.

IBDP Sosyal Bilimler dersi içeriği 6 farklı temadan ve bunlara ait kazanımlardan oluşmaktadır. Ana temalar ve bu temalarda yer alan coğrafya ile ilişkilendirilebilecek kazanımlar şunlardır:

1. 20. Yüzyıl doğarken Türkiye: · Bilim ve teknolojideki gelişmeler ile üretim arasındaki ilişkiyi kavrar. · Üretim artışının demografi üzerindeki etkilerini analiz eder. · Fabrika sisteminin ortaya çıkışı ile göç arasındaki ilişkiyi analiz eder. · Demir ve çelik üretimindeki üstünlük ile dünya liderliği arasındaki ilişkiyi kavrar. · Ekonomik sistemleri üretim ve tüketim ilişkisi açısından analiz eder. · Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sürecinin ülkenin demografik yapısı üzerindeki etkilerini analiz eder. · Kurtuluş Savaşı yıllarının üretim üzerindeki etkilerini değerlendirir.

2.Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu: · 1927- 1935 nüfus sayımları sonuçlarını analiz eder. · Cumhuriyetin ilk yıllarında izlenen nüfus politikasının gerekçelerini ve uygulanma yöntemlerini kavrar. · Cumhuriyetin ilk yıllarında milli ekonominin kurulmak istenmesinin nedenlerini açıklar.

3.Dünya savaşları arasındaki küresel değişimler ve Türkiye üzerindeki etkileri (1918-1939): · 1929 ekonomik bunalımının Dünya ve Türkiye’ye etkilerini tartışır.

4.II: Dünya savaşı ve baskı altındaki Türkiye: · İkinci Dünya Savaşında kullanılan teknolojik değişimi fark eder. · İkinci Dünya Savaşı koşullarının Türkiye’nin demografik yapısındaki etkilerini analiz eder.· İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini kavrar.

5.Yeniden yapılanma, demokrasi, Türkiye ve bölgedeki gelişmeler (1945-1985): · Türkiye üzerindeki baskıları, Türkiye’nin jeopolitiği ile ilişkilendirir. · Tarihsel süreç içinde dünya nüfusundaki artışlar ve bu artışları etkileyen faktörleri açıklar. · Nüfus ile ilgili farklı görüş ve teorileri açıklar. · Gelişme düzeyleri farklı olan ülkelerde uygulanan nüfus politikalarını analiz eder. · Nüfus yapıları ile ülkelerin gelişme düzeyleri arasındaki ilişkiyi kavrar. · Türkiye’nin 1950’lerden günümüze kadar nüfus artışını ve etkileyen faktörleri kavrar. · 1960’lardan sonra nüfus politikamızdaki değişimi sosyoekonomik koşullar ile ilişkilendirir. · Türkiye’nin güncel demografik verilerini değerlendirir. · Türkiye’nin bölgesel demografik verilerini, bölgelerin gelişmişlik düzeyleri ile ilişkilendirir. · Ulusal ve uluslararası nüfus hareketlerini ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile ilişkilendirir. · Hızlı kentleşmenin kent ve ülke ölçeğinde oluşturduğu demografik değişimleri fark eder. · Hızlı kentleşme ile kaynak tüketimi ve çevre kirliliği arasında ilişki kurar. · Kentleşmenin kent ve ülke ekonomisine etkilerini analiz eder. · Dünyada ve Türkiye’de hızlı kentleşme ile ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirir. · Türkiye’nin son elli yılındaki kalkınma hamlelerini analiz eder. · Gelir ve gelir dağılımındaki eşitsizlikler ile ücret politikalarını ilişkilendirir. · Tarım ve hayvancılık sektörlerindeki faaliyetleri değerlendirir. · İmalat sanayisinin ihracattaki yerini analiz eder. · Türkiye’nin tüketim kalemlerindeki bölgesel farklılıkları yorumlar. · Türkiye’nin 1945-1985 yılları arasındaki ekonomi politikalarındaki değişimi kavrar. · Türkiye ekonomisinin dışa açık bir ekonomi olduğunu kavrar. · Ekonomideki küresel değişimler ile Türkiye’nin ekonomik politikalarını ilişkilendirir. · Türkiye’nin ve dünyanın, kentleşme ile ortaya çıkan değişim ve sorunlarını karşılaştırır.

6.Küreselleşmenin etkileri ve Avrupa ile diyalog (1985-2000): · Küresel ekonomik politikalarda üretim ve tüketim arasındaki ilişkiyi kavrar. · Dünya ekonomisinin merkezleri olan büyük şehirlerin işlevlerini kavrar. · Küreselleşmenin Türkiye ekonomisine olan etkilerini analiz eder.